آسانسورها به عنوان یکی از اختراعات بشر، نقش مهمی در جابجایی افراد و بار در ساختمان های بلند ایفا می کنند. در میان اجزای مختلف آسانسور، سیم بکسل از جایگاه ویژه ای برخوردار است و ضامن امنیت و سلامت آسانسور و افردای که از آن استفاده می کنند است.
پاره شدن سیم بکسل در آسانسور می تواند فاجعه ای جبران ناپذیر به بار آورد و جان و مال افراد را به خطر اندازد به همین دلیل توجه به طول عمر سیم بکسل آسانسور بسیار مهم است. در این مقاله قصد داریم به طور مفصل به بررسی موضوع طول عمر سیم بکسل آسانسور بپردازیم.
طول عمر مفید سیم بکسل آسانسور به طور تقریبی بین 5 تا 10 سال است. با این حال، این عدد می تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند:
بـرای دریـافـت مـشـاوره
با ما تماس بگیرید
سیم بکسل، رشته‌ای منعطف از مفتول‌های فولادی به هم بافته شده، نقش مهمی در آسانسور ایفا می‌کند. و مهم است که از ابتدا سیم بکسل مناسب تهیه کنیم و کیفیت و تناسب آن اطمینان حاصل کرده باشیم. سیم بکسل شاپ، طیف وسیعی از ادوات لیفتینگ مانند سیم بکسل را با ساختارها، جنس‌ها و مقاومت‌های مختلف ارائه میدهد. اما در هر صورت عوامل متعددی بر طول عمر سیم بکسل آسانسور تاثیر می گذارند که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم:
نقش کیفیت مواد اولیه در دوام سیم بکسل: کیفیت مواد اولیه و نوع مفتول های به کار رفته در ساخت سیم بکسل، نقش تعیین کننده ای در طول عمر آن دارد. یکی از بهترین تولید کنندگان انواع سیم بکسل در جهان سیم بکسل گوستاوولف آلمان است که بیش از 100 سال سابقه تولید انواع سیم بکسل دارد و انتخاب نوع مناسب آسانسور ما میتواند بهترین گزینه باشد. از طرفی بهترین متریال در آن ها استفاده میشود.
انواع متریال های مورد استفاده در ساخت سیم بکسل: سیم بکسل ها از مفتول های فولادی با روکش های مختلف مانند گالوانیزه، زینک و فولاد ضد زنگ ساخته می شوند.
تاثیر وزن کابین و تعداد طبقات بر طول عمر سیم بکسل: وزن کابین آسانسور، تعداد طبقات و ترافیک آسانسور، از جمله عواملی هستند که بر طول عمر سیم بکسل تاثیر می گذارند. بست سیم بکسل نیز باید به درستی نصب شوند، به‌طوری‌که سیم‌ها و کابل‌ها به طور محکم و ایمن در آنها محل نگهداری شوند. نصب نادرست میتواند منجر به مشکلات اتصال و حتی خطرات ایمنی شود. غیر از آسانسور ها برای بلند کردن و جابجایی اشیاء سنگین از جرثقیل دستی استفاده میشود که به دلیل وزن و ابعاد مناسب امکان انتقال آن به راحتی وجود دارد. جرثقیل‌های دستی به کاربر امکان می‌دهند تا بارهای سنگین را با کمترین زحمت بلند و جابجا کنند.
مقایسه طول عمر سیم بکسل در آسانسورهای مسافربر و باربری: به طور کلی، “طول عمر سیم بکسل آسانسور” باربری به دلیل وزن بیشتر بار و ترافیک سنگین تر، کوتاه تر از آسانسورهای مسافربر است.
عواقب نصب غیر اصولی بر سلامت و طول عمر سیم بکسل: نصب غیراصولی و غیرتخصصی سیم بکسل می تواند منجر به ساییدگی، خم شدن و پارگی زودرس آن شود.
اهمیت تراز بودن و همراستایی قرقره ها با مسیر حرکت سیم بکسل: تراز بودن و همراستایی قرقره ها با مسیر حرکت سیم بکسل، از ایجاد تنش و فشار اضافی بر روی سیم بکسل جلوگیری می کند و به افزایش طول عمر آن کمک می کند. برای امنیت سیستم و سیم بکسل ضروری است که از کرپی سیم بکسل استفاده کنیم. بدون کرپی، سیم بکسل به طور امن به تجهیزات متصل نمی شود و ممکن است جدا شده و حوادث ناگوار رخ دهد. این قطعه با ویژگی‌هایی همچون مقاومت بالا در برابر فشار، انعطاف پذیری، و دوام، میتواند بارهای سنگین را تحمل کرده و سیم‌ها را در موقعیت مناسب نگه دارد.
عوامل محیطی متعددی می توانند بر طول عمر سیم بکسل آسانسور تاثیر منفی بگذارند و به مرور زمان منجر به فرسودگی، خوردگی و پاره شدن آن شوند. در ادامه به بررسی این عوامل و راهکارهای مقابله با آنها می پردازیم:
1. رطوبت و خوردگی: رطوبت یکی از بزرگترین دشمنان طول عمر سیم بکسل آسانسور است و می تواند به سرعت باعث زنگ زدگی و خوردگی آن شود. بهتر است سیم بکسل ها را دور از نور مستقیم خورشید یا رطوبت قرار دهیم تا عمر آن کاهش نیابد؛ البته که این درمورد اکثر قطعات فلزی بخصوص آنان که سر و کار مستقیم با جان انسان دارند. مانند کارابین که نگهدارنده ما در کوه نوردی است و جنس آن از فلزات مختلف است که وظیفه نگه داشتن کوه نورد را بر عهده دارد.
2. گرد و غبار و آلودگی: ذرات معلق در هوا مانند گرد و غبار، ماسه و مواد شیمیایی می توانند به مرور زمان باعث سایش و فرسودگی سیم بکسل شوند. سایش، قطر مفتول های سیم بکسل را کاهش می دهد و در نهایت منجر به پارگی آن می شود.
3. نوسانات دما: آیا تغییرات دما بر طول عمر سیم بکسل تاثیر می گذارد؟ بله، تغییرات شدید دما می تواند بر طول عمر سیم بکسل تاثیر منفی بگذارد. به طور کل سیم بکسل و سیم مهاری از مفتول های فولادی ساخته شده اند که در کنار مزایایی نظیر ضد خوردگی و انعطاف مناسب و طول عمر خوب با تغییرات دما دچار تغییر ابعاد می‌شوند.
توضیح در مورد مقاومت حرارتی انواع سیم بکسل:
سیم بکسل های معمولی: سیم بکسل های معمولی از جنس فولاد کربنی هستند و مقاومت حرارتی پایینی دارند. فولاد کربنی در برابر خوردگی مقاوم است و می تواند در شرایط آب و هوایی مختلف استفاده شود. به همین دلیل قطعه ای مانند حلقه فولادی که کار اتصال سیم بکسل را انجام میدهد با این آلیاژ تولید میشود. این ویژگی آنها را برای استفاده در کاربردهای بیرونی، مانند خطوط برق و نرده ها، مناسب می کند.
سیم بکسل های گالوانیزه: سیم بکسل های گالوانیزه به دلیل پوشش روی، تا حدی در برابر حرارت مقاوم هستند.
سیم بکسل های ضد زنگ: سیم بکسل های ضد زنگ از جنس فولاد ضد زنگ هستند و مقاومت حرارتی بالایی دارند.
| عامل | توضیحات | تاثیر بر طول عمر | راهکار |
| کیفیت | – مواد اولیه (فولاد، نوع مفتول) – استاندارد تولید – فرآیند ساخت | – استحکام – انعطاف پذیری – مقاومت در برابر خوردگی و سایش | – انتخاب سیم بکسل با مواد اولیه مرغوب و استاندارد – استفاده از سیم بکسل های گالوانیزه یا ضد زنگ در محیط های مرطوب – نظارت بر فرآیند تولید توسط افراد متخصص |
| شرایط کاری | – وزن کابین – تعداد طبقات – ترافیک آسانسور – سرعت حرکت و شتاب | – فشار و بار وارده بر سیم بکسل – فرسودگی و سایش | – انتخاب سیم بکسل با ظرفیت تحمل بار مناسب – استفاده از سیم بکسل های با قطر بیشتر برای ساختمان های بلند مرتبه – استفاده از سیم بکسل های مقاوم در برابر نیروهای دینامیکی در آسانسورهای پر سرعت |
| محیط | – رطوبت – گرد و غبار و آلودگی – نوسانات دما | – خوردگی – زنگ زدگی – سایش | – تهویه مناسب چاه آسانسور – استفاده از سیم بکسل های گالوانیزه یا ضد زنگ – پوشش های محافظ مانند رنگ یا روغن های ضد زنگ – نصب درپوش های محافظ در بالای چاه آسانسور – استفاده از سیستم های فیلتراسیون هوا – شستشوی و تمیز کردن منظم سیم بکسل – انتخاب سیم بکسل های مقاوم در برابر سرما در مناطق سردسیر |
| نگهداری | – بازرسی های دوره ای – روانکاری – تمیزکاری | – شناسایی و رفع خرابی های جزئی – کاهش اصطکاک و سایش – جلوگیری از خوردگی و زنگ زدگی | – انجام بازرسی های دوره ای توسط افراد متخصص – استفاده از روانکاری های مناسب مطابق با دستورالعمل سازنده – شستشوی و تمیز کردن منظم سیم بکسل با مواد شوینده مناسب |
سرویس و نگهداری منظم سیم بکسل آسانسور، نقشی حیاتی در افزایش طول عمر و عملکرد ایمن آن ایفا می کند. همیشه در نظر داشته باشید که طول سیم بکسل آسانسور در ساختمان های بلند با ارتفاع بالای 30 متر در طول زمان بیشتر میشود و ما باید از زنجیر جبران آسانسوری استفاده کنیم تا پایداری و تعلیق آسانسور دچار مشکل نشود و پیرو آن عمر سیم بکسل کاهش یابد. بازرسی های دوره ای، روانکاری اصولی و تمیز کردن منظم سیم بکسل می تواند به طور قابل توجهی از فرسودگی، خوردگی و پارگی آن جلوگیری کند و طول عمر سیم بکسل آسانسور را افزایش دهد.
اهمیت: بازرسی های دوره ای سیم بکسل توسط افراد متخصص، می تواند خرابی ها و فرسودگی های جزئی را در مراحل اولیه شناسایی کند و از بروز مشکلات بزرگتر و هزینه های سنگین تر جلوگیری کند. سیم بکسل آسانسوری عنصری حیاتی در سیستم تعلیق آسانسور است که کابین و وزنه تعادل را به هم متصل می‌کنند و با حرکت در شیار فلکه‌ها، جابجایی عمودی آسانسور را امکان‌پذیر می‌کنند. پس بازرسی آن اهمیت زیادی دارد.
فواصل زمانی: بازرسان فنی باید به طور منظم و با توجه به شرایط کارکرد آسانسور، سیم بکسل را مورد بازرسی قرار دهند. به طور کلی، هر 3 ماه یکبار و یا حداقل سالی یکبار باید سیم بکسل توسط افراد متخصص بازرسی شود. در طول بازرسی، موارد زیر باید به دقت بررسی شوند:
پارگی رشته ها: پارگی رشته های سیم بکسل، حتی اگر تعداد آنها کم باشد، می تواند علامتی از فرسودگی و خطرناک باشد. به طور کل در ادوات باربری هرگونه ترک خوردگی یا شکستگی در بدنه یا بازوها، نشان دهنده نقص ساختاری و خطرناک است. بشکه گیر نیز مستثنا از این نیست و سایش و خوردگی بیش از حد در نقاط اتصال و بار میتواند منجر به ضعیف شدن گیره های بشکه شود.
سایش: سایش بیش از حد مجاز سیم بکسل، می تواند منجر به کاهش استحکام و ضخامت آن شود.
خوردگی: زنگ زدگی و خوردگی سیم بکسل، می تواند به طور قابل توجهی استحکام و انعطاف پذیری آن را کاهش دهد.
تغییر شکل: خم شدن، تاب برداشتن یا هر گونه تغییر شکل غیرعادی در سیم بکسل می تواند نشان دهنده ایراد در نصب یا عملکرد آن باشد.
بررسی سلامت و تناسب سیم مغزی: این قطعه بخش مرکزی و اصلی سیم بکسل است که رشته های سیم به دور آن تابیده می شوند. سیم مغزی نقشی حیاتی در عملکرد و استحکام سیم بکسل ایفا می کند و انتخاب سیم مغزی مناسب آن به عوامل مختلفی از جمله کاربرد سیم بکسل، شرایط محیطی و میزان بار بستگی دارد. انتخاب نوع مغزی مناسب با توجه به کاربرد و شرایط محیطی، نقشی حیاتی در عملکرد و استحکام سیم بکسل ایفا می‌کند.
روانکاری: وضعیت روانکاری سیم بکسل باید بررسی شود تا از کافی بودن و مناسب بودن نوع روغن استفاده شده اطمینان حاصل شود.
اهمیت: روانکاری منظم سیم بکسل با روغن های مخصوص، اصطکاک و سایش بین رشته ها و مفتول های سیم را کاهش می دهد و به حرکت روان و بدون تنش آن کمک می کند.
نوع روغن: نوع روغن مناسب برای روانکاری سیم بکسل با توجه به جنس سیم بکسل، شرایط محیطی و نوع آسانسور انتخاب می شود.
فواصل زمانی: روانکاری سیم بکسل باید به طور منظم و با توجه به شرایط کارکرد آسانسور انجام شود. به طور کلی، هر ماه یکبار و یا حداقل هر 3 ماه یکبار باید سیم بکسل روانکاری شود تا طول عمر مفید سیم بکسل آسانسور کاهش پیدا نکند.
نحوه روانکاری: روانکاری سیم بکسل باید توسط افراد متخصص و با استفاده از تجهیزات مناسب انجام شود. برای روانکاری، ابتدا باید سیم بکسل به طور کامل تمیز شود و سپس روغن به طور یکنواخت بر روی تمام سطوح آن اعمال شود.
بی توجهی به تعویض سیم بکسل معیوب آسانسور می تواند عواقب جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد. در ادامه به بررسی برخی از این عواقب می پردازیم:
سقوط کابین آسانسور: پاره شدن سیم بکسل در بدترین حالت می تواند منجر به سقوط کابین آسانسور شود. سقوط کابین آسانسور می تواند منجر به تلفات جانی و جراحت های شدید سرنشینان شود.
محبوس شدن در کابین آسانسور: در صورت پاره شدن سیم بکسل، کابین آسانسور ممکن است بین طبقات معلق بماند و سرنشینان در آن محبوس شوند.
آسیب به سازه و تجهیزات ساختمان: سقوط کابین آسانسور می تواند به سازه و تجهیزات ساختمان مانند دیوارها، سقف و سیستم های برق و لوله کشی آسیب برساند و هزینه های هنگفتی برای تعمیرات به دنبال داشته باشد.
آسیب به موتور و گیربکس: پاره شدن سیم بکسل می تواند به موتور و گیربکس آسانسور آسیب برساند.
آسیب به ریل ها و قرقره ها: پاره شدن سیم بکسل می تواند به ریل ها و قرقره های آسانسور نیز آسیب برساند. اهمیت سلامت این قطعات ارتباط مستقیم با یکدیگر دارند مانند قرقره و موتور که در سیم برش نیز مورد استفاده قرار میگیرند که در آنجا باید از سلامت و قرار گیری مناسب سیم اطمینان حاصل نمود تا استهلاک موتور زیاد نشود و هزینه هایمان بالا نرود.
افزایش هزینه های تعمیرات و نگهداری: به طور کلی، خرابی سیم بکسل می تواند منجر به افزایش قابل توجه هزینه های تعمیرات و نگهداری آسانسور شود.
سیم بکسل، قلب تپنده آسانسور، نقشی حیاتی در جابجایی ایمن افراد ایفا می‌کند. انتخاب سیم بکسل مناسب، تضمین کننده عملکرد ایمن آسانسور است. عوامل موثر بر طول عمر سیم بکسل:
سیم بکسل مناسب با توجه به شرایط انتخاب کنید. سرویس و نگهداری منظم را مطابق دستورالعمل انجام دهید. از استانداردها و دستورالعمل های سازنده پیروی کنید. از خدمات شرکت های معتبر استفاده کنید. هرگز از سیم بکسل معیوب استفاده نکنید. در صورت مشاهده مشکل، سریعا با متخصص تماس بگیرید. با رعایت این نکات، از عملکرد ایمن و طولانی مدت آسانسور خود اطمینان حاصل کنید.
